De West-Friese Omringdijk |
|
Hoe lang er aan de 126 kilometer lange West-Friese Omringdijk gewerkt is weten we
eigenlijk niet precies. De Schagerdam of Valkkogerdijk was het eerste dijkvak, dat in 1248
als verdediging tegen de zee in de Omringdijk is gelegd. Maar wellicht is hij nog ouder.
De ring die de Omringdijk vormde werd halverwege de 14e eeuw voor het eerst gesloten. Er
waren echter voortdurend doorbraken en stormvloeden die de illusie, dat de ring voorgoed
gesloten was, weer deden vervliegen. Laten we het er maar op houden dat het werk aan de
Omringdijk in 1596 word afgerond. Toen werd de Zijpe, de grootste bedreiging van de
Omringdijk, ingepolderd.
Floris V
Het was de graaf van Holland, Floris V, die rond 1280 de door hem onderworpen
West-Friezen te hulp schoot bij hun strijd tegen het water. Hij deed dat met geld en
mankracht uit andere gebieden. In ruil daarvoor beloofden de West-Friezen, dat zij hun
rooftochten in het Kennemerlandse zouden staken. Veel vertrouwen in die belofte had hij
niet en daarom bouwde hij dwangburchten om de West- Friezen in het gareel te houden. Van
enkele burchten zijn slechts fundamenten overgebleven. Alleen Kasteel Radhoud in Medemblik
is nog deels als dwangburcht te herkennen. Floris V voerde met de volgende woorden de
dijkplicht in: 'allen, die land hebben, is 't klooster, is 't ridder, is 't pape, is 't
knape, d' ene gelike den andere'. Dijkenbouw en -onderhoud werd een 'gemene' zaak, een
vorm van democratie, die wij nu nog terugvinden in de naam voor een waterschapshuis:
gemeenlandshuis. Hoe 'gemeen' het er aan toe ging wordt aardig geillustreerd hij het
sluiten van het gevaarlijke zeegat van Schardam in 1315 - daar werkten veel gastarbeiders
uit Kennemerland aan. Graaf Willem III voerde in 1321 de 'verstoeling' in. Dat betekende,
dat elk dorp moest zorgen, dat binnenwegen, sluizen en sluistochten in goede staat bleven.
Er stonden aanzienlijke boetes op het overtreden van de verstoeling.
Lees verder in het boekje:
De Kop van Holland en de Omringdijk
Uitgave 1997 ANWB bv, Den Haag
ISBN 90-18-00770-6
Te koop bij de plaatselijke ANWB of VVV
of in de boekhandel.
Inhoud:
- De Omringdijk
- Molens en stolpen
- Kust en eilanden
- Dijken en dammen
- Polders
- Waterstaat en verdediging
- Fietsroutes
- Wandelroutes
- Kanoroutes
- Thema- en routekaartjes
- Adressen en telefoonnummers
- Toeristische informatie
Website:
Westfriese Omringdaik Sait
|
Al eeuwenlang weet West Friesland zich omarmd
door een trots dijkenstelsel. Wie staat er nog stil bij het bloed,
het zweet en de tranen van de nijvere werkers die eeuwenlang hebben
gestreden tegen het water. Deze Sait wil het podium zijn waarop een
eerbetoon wordt gebracht aan hen, en het machtige dijkmonument zelf.
|
|
